Το ημερολόγιο έδειχνε 25 Νοεμβρίου 2007. Ένας σύγχρονος ήρωας, Ο Στίβεν Λάλας, πατούσε το πόδι του στην Ελλάδα, μετά από μία περιπέτεια που είχε κρατήσει ουσιαστικά 30 χρόνια.
Ήταν 1977, όταν ο τότε κατάσκοπος της υπηρεσίας επικοινωνιών του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ είχε «στρατολογήθει» για την Ελλάδα, χωρίς να υπολογίζει ότι 16 χρόνια μετά θα βρισκόταν στη φυλακή. Στη 16ετή αυτή μυστική δράση του έδωσε στις Ελληνικές Αρχές περίπου 700 διαβαθμισμένα έγγραφα με πληροφορίες των ΗΠΑ για τις ένοπλες δυνάμεις της Τουρκίας, πολιτικές αναλύσεις, τηλεγραφήματα από και προς τις Ηνωμένες Πολιτείες και διπλωματικές εκτιμήσεις για το ζήτημα της ΠΓΔΜ.
Σήμερα, όπως όλοι οι «μεγάλοι», ζει απλά, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, χωρίς να έχει μετανιώσει για τίποτα.
Η στρατολόγηση στην Σμύρνη
Ο Έλληνας πράκτορας της ΚΥΠ που πλησίασε τον Στιβ Λάλα εκείνο το βράδυ του 1977, δεν το έκανε απλά για να γνωριστεί με τον Ελληνοαμερικανό αξιωματούχο του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ. Ο στόχος του ήταν να στρατολογήσει τον πρώην στρατιωτικό που εργαζόταν στο Στρατηγείο του ΝΑΤΟ στη Σμύρνη και χειριζόταν εκεί πολλές σημαντικές πληροφορίες για τη Βορειοατλαντική Συμμαχία, αρκετές εκ των οποίων σχετίζονταν με την Τουρκία.
Ο Έλληνας κατάσκοπος με την διπλωματική κάλυψη που ήταν αποσπασμένος στο προξενείο της Σμύρνης έχτισε μια καλή σχέση πριν από την στιγμή που έθεσε στον Λάλα το συγκεκριμένο ερώτημα. «Αγαπάς την πατρίδα Σταύρο; Χρειάζεται την βοήθειά σου, είδες τι έγινε με την Κύπρο», ήταν τα λόγια του.
Ο Λάλας δεν το σκέφτηκε ούτε στιγμή, λέγοντας ότι θα μπορούσε να κάνει τα πάντα για την Ελλάδα και αρχίζει την κατασκοπευτική του δράση.
Κατά τη θητεία του στη Σμύρνη, οι ελληνικές μυστικές υπηρεσίες γνώριζαν ανά πάσα στιγμή τις θέσεις και τη διάταξη των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων, τις κινήσεις και τα αποβατικά τους σχέδια.
Τα απόρρητα έγγραφα που παρέδιδε ο Λάλας ήταν μεγάλης αξίας κι έτσι όταν το 1984 μετατέθηκε στο Βελιγράδι η ροή σταμάτησε εν μια νυκτί.
Σε συνέντευξη του 10 χρόνια πίσω ανέφερε: «Η γυναίκα μου δουλεύει ως καθηγήτρια. Έχουμε οικονομικές δυσκολίες. Προσπαθούμε να ζήσουμε, αλλά δεν είναι εύκολα τα πράγματα», μας λέει και το αναλύει ακόμα περισσότερο : «Τα λεφτά βγαίνουν με ιδρώτα. Ο κόσμος από αυτή την κρίση πρέπει να πάρει μαθήματα. Για όλους είναι δύσκολα. Πρέπει, όμως, να πληρώνουμε τους φόρους. Να είμαστε σωστοί. Η Ελλάδα τώρα μας έχει ανάγκη». Για τους Γερμανούς, πάντως, δεν έχει να πει καλά λόγια. «Η Ελλάδα δεν είναι ούτε Πορτογαλία, ούτε Ισπανία. Η Ελλάδα έχασε τόσους ανθρώπους στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Πρέπει να κυνηγήσουμε αυτά χρωστάνε. Οι Γερμανοί είναι πολύ σκληροί μαζί μας».
ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ. Η συζήτηση δεν αργεί να πάει στα εθνικά θέματα. Ο ίδιος, από όταν ήρθε στην Ελλάδα, ζει στην Μακεδονία, στον νομό Καβάλας. «Τα Σκόπια λένε ψέματα. Πάνε να κλέψουνε μια ταυτότητα. Η Μακεδονία είναι μία και ελληνική. Ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν Έλληνας. Εμείς έπρεπε να ήμασταν πιο σκληροί. Ο Καραμανλής έκανε καλά με το βέτο», τονίζει ανεβάζοντας τον τόνο της φωνής του.
Για τα γεωστρατηγικά παιχνίδια στην περιοχή μας λέει κάτι πολύ απλό. «Οι Έλληνες δεν πρέπει να διαιρούνται. Εκεί είναι το μυστικό. Πρέπει να δούμε την ιστορία και να μάθουμε από τα λάθη μας. Όσον αφορά τους ξένους, θέλουμε παντού φίλους. Χρειάζεται διπλωματία για να μπορούμε να εξυπηρετήσουμε τα συμφέροντα μας. Εξάλλου, οι σχέσεις μεταξύ χωρών αλλάζουν συνεχώς. Στην περιοχή μας έχουν όλοι συμφέροντα. Να το ξέρετε αυτό…», αναφέρει με νόημα. Πως κρίνει ο Στηβ Λάλας τους πολιτικούς σήμερα; « Μου αρέσουν οι πολιτικοί που αγαπούν τη ν πατρίδα. Κάποιος (σ.σ. : δεν ανέφερε καν το όνομα του κ. Πάγκαλου) είπε στα Ίμια ότι τη σημαία την πήρε ο αέρας. Αυτά δεν είναι σοβαρά πράγματα». Όσον αφορά τον Αλ. Τσίπρα αρκείται να πει πως «έπρεπε να έχει μπει στην κυβέρνηση. Αφού τον ήθελε ο κόσμος και τον ψήφισε, γιατί δεν μπήκε να βοηθήσει;» και να φέρνει ένα απλό παράδειγμα: «Είναι σαν ένα σπίτι. Βάζεις μισά-μισά λεφτά και το φτιάχνεις. Αλλιώς δεν θα φτιάξεις τίποτα. Αυτό που θέλω εγώ είναι ενότητα…».
ΣΩΣΤΗ ΔΟΥΛΕΙΑ. «Με έγγραφα δικά μου για τα Σκόπια πήγε στην Ευρώπη το 1992 ο Σαμαράς ως υπουργός Εξωτερικών. Εκμεταλλεύτηκε τα έγγραφα που είχα δώσει τότε στην ΕΥΠ με άψογο τρόπο. Ήταν πολύ σοβαρά αυτά που έλεγαν και έκανε σωστή δουλεία. Ήξερε για μένα και ήξερα γι’ αυτόν. Εγώ τότε υπηρετούσα στην αμερικανική πρεσβεία». Παράλληλα, δίνει μια άλλη –εντελώς άγνωστη- διάσταση, ακόμα πιο αποκαλυπτική για τα όσα είχαν γίνει την εποχή: «Ο Σαμαράς είναι παλληκάρι. Με προστάτεψε και με κάλυψε το 1992. Δεν έδωσε το όνομά μου. Το τι είχε γίνει στην κυβέρνηση τότε δεν το ξέρω. Αργότερα, όταν ήμουν φυλακή, ενδιαφέρθηκε, με στήριξε όσο γινόταν, καθώς δεν ήμουν Έλληνας πολίτης.
Ο Σαμαράς έδειξε ενδιαφέρον για την οικογένεια μου, κάτι που ήταν πολύ σημαντικό για μένα». Έμεινε συνολικά στην φυλακή 13 χρόνια και 4 ημέρες. Λίγοι ενδιαφέρθηκαν για αυτόν, μας αποκαλύπτει, τα δύσκολα αυτά χρόνια. Μέσα στα ονόματα που μας αναφέρει είναι εκείνα του Μητσοτάκη, της Ντόρας Μπακογιάννη, του Π. Μολυβιάτη και του Γιώργου Καρατζαφέρη, ενώ λέει πως η Κυβέρνηση Καραμανλή ενδιαφέρθηκε, με τον τότε υπουργό Δικαιοσύνης Αναστάση Παπαληγούρα. Τονίζει ιδιαίτερα και τη συμπαράσταση του δημάρχου Χρυσούπολης Σ. Μιχαηλίδη αλλά και του πρώην νομάρχη Καβάλας Θ. Καλλιοντζή.
«Δεν πιστεύω ότι με προδώσανε. Δεν θέλω να το πιστέψω. Αν κάποιος πολιτικός το έκανε από κακία, θα το βρει από το Θεό, όχι από μένα…». Παράλληλα, σχολιάζει τη Χρυσή Αυγή: « Με είχαν υποδεχτεί κάποια παιδία όταν ήρθα από το αεροδρόμιο το 2007. Μου έδωσαν στεφάνι και το εκτίμησα. Η Χρυσή Αυγή είναι πατριώτες», ενώ σ’ αυτούς που του συμπαραστάθηκαν, προσθέτει τον ΕΣ και την ΕΛΑΣ.
Αντίθετα, λέει, πως ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κάρολος Παπούλιας, δεν τον κάλεσε ποτέ να τον δει, όπως ο δήμαρχος της πόλης που ζει, της Καβάλας. Μας λέει πως είχε προτάσεις από κόμματα για να πολιτευτεί, αλλά δεν το σκέφτηκε καν. «Προτάσεις είχα από δυο-τρία κόμματα, όμως εγώ δεν είμαι πολιτικός, είμαι στρατιώτης. Μπορώ να βοηθήσω την πατρίδα από άλλους κλάδους. Σε στρατιωτικά θέματα».
Κάπου εκεί κλείνει η συζήτηση. Μας λέει απλώς : «Δεν μετανιώσει για τίποτα. Το ίδιο θα ξαναέκανα. Αν είσαι Έλληνας, αυτό πρέπει να κάνεις για την πατρίδα». Του ευχόμαστε καλή συνέχεια και καλή τύχη και μας απαντά αφοπλιστικά : «Όλα θα πάνε καλά. Ζητώ η Ελλάς».
Ποιος είναι ο Στίβεν Λάλας
Γεννήθηκε στις ΗΠΑ το 1953. Γιος Έλληνα μετανάστη από την Μικρά Ασία, εργαζόταν στην υπηρεσία επικοινωνιών του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ. Η πρώτη του αποστολή ήταν στην Σμύρνη το 1977, όπου στρατολογήθηκε από τις ελληνικές μυστικές υπηρεσίες. Αργότερα εργάστηκε στο Βελιγράδι, στην Κωνσταντινούπολη και στην Ταϊβάν.
Η δράση του αποκαλύφθηκε τυχαία το 1993 όταν, κατά το κατηγορητήριο, Έλληνας αξιωματούχος σε συνομιλία του με Αμερικανό ανέφερε πληροφορίες που περιέχονταν σε απόρρητο τηλεγράφημα. Τότε τον παγίδευσε το FBI και ανακλήθηκε στις ΗΠΑ τον Απρίλιο του 1993, όπου και συνελήφθη.
Του επιβλήθηκε ποινή 14 ετών και τον Νοέμβριο του 2007 αφέθηκε ελεύθερος, έχοντας εκτίσει το σύνολο της ποινής του. Σήμερα ζει στην Χρυσούπολη Καβάλας, προσπαθώντας να αφήσει πίσω του όλους τους εφιάλτες που έζησε στις αμερικανικές φυλακές για χάρη της πατρίδας του. Για την ιστορία ο Στηβ Λάλας ακόμη περιμένει βοήθεια από το ελληνικό κράτος.
