Παρέμβαση του πρωθυπουργού ζητά η δημοτική αρχή της Αστυπάλαιας καθώς το 90% του νησιού εμφανίζεται στον δασικό χάρτη που αναρτήθηκε πρόσφατα ως δασική περιοχή. Σε επιστολή του δημάρχου κ. Νίκου Κομηνέα προς τον Κυριάκο Μητσοτάκη επισημαίνεται ότι το 90% της Αστυπάλαιας χαρακτηρίζεται είτε ως ΧΧ (δηλαδή ανέκαθεν χορτολιβαδικές εκτάσεις) είτε ως ΔΔ (δηλαδή ανέκαθεν δασικές εκτάσεις). Με απλά λόγια, σχεδόν σε όλο το νησί τίθεται σε αμφισβήτηση το ιδιοκτησιακό καθεστώς.
Οι εκτός οικισμού εκτάσεις της Αστυπάλαιας ανήκουν εδώ και εκατονταετίες σε κυρίως σε τρία νομικά Πρόσωπα: Σε ιδιώτες (με τίτλους τουλάχιστον 100 χρόνων), στον Δήμο (ως κληροδοτήματα από το 1846) καθώς και στο Εκκλησιαστικό Φιλανθρωπικό Ταμείο Αστυπάλαιας (Ε.Φ.Τ.Α. – Ν.Π.Ι.Δ.), προερχόμενες από δωρεές και αδιάλειπτη νομή, σε διάστημα τουλάχιστον εκατό ετών, που αποδεικνύεται με με μισθωτήρια, συμβόλαια, πρακτικά του Ιδρύματος και άλλα έγγραφα.
Σύμφωνα με την επιστολή, όλοι έχουν πληρώσει φόρους μεταβίβασης αρκετές φορές έως σήμερα (ΤΑΠ, ΕΝΦΙΑ και φόρο ακίνητης περιουσίας για τις εκτάσεις που εκμισθώνονται). Μάλιστα, όπως αναφέρει ο δήμαρχος, το Ε.Φ.Τ.Α. καταβάλλει 66.000 ευρώ τον χρόνο για ΕΝΦΙΑ για τις εκτάσεις που μισθώνει κυρίως στους κτηνοτρόφους του νησιού. «Αυτός καθαυτός ο χαρακτηρισμός των εκτάσεων είναι δε προβληματικός, αφού ακριβώς ίδιας φύσης εκτάσεις σε προγενέστερο χρόνο έχουν χαρακτηριστεί σαν αγροτικές και όμορές τους ως ανέκαθεν χορτολιβαδικές», σημειώνει.
Πλέον όλοι οι ιδιοκτήτες για να κατοχυρώσουν τις ιδιοκτησίες τους καλούνται ουσιαστικά να καταθέσουν αντιρρήσεις και να επιβαρυνθούν οικονομικά με παράβολα, αμοιβές μηχανικών, φωτοερμηνείες και άλλα έξοδα. Επιπλέον, ο χρόνος που θα απαιτηθεί ώστε να εξεταστούν όλες οι ενστάσεις από την αρμόδια Επιτροπή Εξέτασης Αντιρρήσεων εκτιμάται ότι θα πάρει πολλά χρόνια. «Εν τω μεταξύ όλο αυτό το χρονικό διάστημα θα πρέπει να πληρώνονται όλοι οι προβλεπόμενοι φόροι καθώς και αμοιβές και φόροι για μεταβιβάσεις, αποδοχές κληρονομιάς κλπ, ενώ ταυτόχρονα οι ιδιοκτήτες δεν θα μπορούν να αξιοποιήσουν τις εκτάσεις αυτές με κανένα τρόπο έως την όποια οριστική απόφαση», υπογραμμίζει ο δήμαρχος.
Γι’ αυτό ζητά να μεταφερθεί το όποιο βάρος – υποχρέωση απόδειξης της κυριότητας των εκτάσεων αυτών από τους νυν ιδιοκτήτες στο Ελληνικό Δημόσιο. Επίσης, προτείνει να δίνεται η δυνατότητα τουλάχιστον στις χορτολιβαδικές εκτάσεις να αξιοποιούνται από τους νυν ιδιοκτήτες τους. Με άλλα λόγια, ζητά το Ελληνικό Δημόσιο να δύναται να διεκδικήσει την όποια έκταση, σε όποιο χρόνο κρίνει – χωρίς να εμποδίζεται η αξιοποίηση του ακινήτου στο ενδιάμεσο διάστημα – και βασιζόμενο όχι μόνο σε χαρακτηρισμό της φύσης του εδάφους (χορτολιβαδικό), αλλά και με αποδείξεις εμπράγματου δικαιώματος.
Γενικότερα, στα Δωδεκάνησα το 65% καλύπτεται από δασικές εκτάσεις και το 8% από χορτολιβαδικές. Αξίζει να σημειωθεί ότι αντίστοιχα προβλήματα έχουν καταγραφεί και σε άλλα νησιά του Αιγαίου, με μεγάλο πρόβλημα να διαπιστώνεται και στην Κρήτη. Μάλιστα, στην περίπτωση του Λασιθίου διαπιστώθηκε ότι, από το σύνολο των 1,7 εκατ. στρεμμάτων του νομού, τα δάση καταλαμβάνουν σήμερα το 50% και οι χορτολιβαδικές το 12%. Ήδη οι θιγόμενοι, κυρίως αγρότες, έχουν ξεσηκωθεί, με τους αρμοδίους των δασικών υπηρεσιών να αναφέρουν ότι, οι διαφορές θα επιλυθούν μέσω της διαδικασίας των αντιρρήσεων.
insider