Η Αριέλ Κωνσταντινίδη, μια ηθοποιός με μακρά παρουσία στον χώρο της τέχνης, εμφανίστηκε πρόσφατα στην εκπομπή «Στούντιο 4» και προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις με τις δηλώσεις της γύρω από την εγκυμοσύνη της. Το επίμαχο σημείο; Η αναφορά ότι το παιδί που κυοφορεί δεν έχει πατέρα και ότι «τον μπαμπά θα τον βρούμε στην πορεία».
Μια πρόταση που θα μπορούσε να ακουστεί ως ελαφριά δήλωση μιας ανεξάρτητης γυναίκας, αλλά στην πραγματικότητα ανοίγει ένα δύσκολο και απαραίτητο ερώτημα: Μπορεί ένα παιδί να έρθει στον κόσμο με την ελπίδα ότι θα “τακτοποιηθεί” αργότερα το ζήτημα του πατέρα;
Απόφαση ζωής ή επίδειξη αυτοδιάθεσης;
Αναμφίβολα, κάθε γυναίκα έχει το δικαίωμα να αποφασίζει για το σώμα και τη ζωή της. Όμως όταν αυτή η απόφαση περιλαμβάνει μια νέα ζωή – ένα παιδί – τότε δεν μιλάμε πια για ατομική υπόθεση. Μιλάμε για συνθήκες διαμόρφωσης ενός ανθρώπου, με ανάγκες, ταυτότητα, συναισθήματα και προοπτική.
Η άποψη ότι ο πατέρας είναι κάτι που «θα βρεθεί» αργότερα, γεννά ερωτήματα:
- Τι ρόλο ακριβώς καλείται να παίξει αυτός ο “μπαμπάς της πορείας”;
- Θα αναλάβει οικονομική, ηθική και συναισθηματική ευθύνη για ένα παιδί που δεν είναι βιολογικά δικό του;
- Θα μπει σε έναν έτοιμο ρόλο, σαν να πρόκειται για σκηνοθεσία και όχι για οικογένεια;
Το παιδί δεν είναι σενάριο ταινίας για να ολοκληρωθεί σε τρεις πράξεις. Ο πατέρας δεν είναι δεύτερος ρόλος που θα εμφανιστεί κάποια στιγμή για να πει δυο ατάκες. Και η μητρότητα δεν είναι παράσταση που παίζεται με αυτοσχεδιασμό.
Το “τραύμα” δεν δικαιολογεί επιλογές που παράγουν νέο τραύμα
Στην ίδια συνέντευξη, η Αριέλ αναφέρθηκε στις δύσκολες οικογενειακές της εμπειρίες, από μια μητέρα με ναρκισσιστικά στοιχεία έως έναν πατέρα με ψυχιατρικές διαταραχές. Οι αποκαλύψεις της σοκάρουν και εξηγούν πολλά. Όμως δεν αρκούν για να νομιμοποιήσουν την επανάληψη ενός μοντέλου ζωής, όπου το παιδί και πάλι δεν θα έχει έναν σταθερό πατρικό πυλώνα.
Η ίδια, φανερά τραυματισμένη από το παρελθόν της, φαίνεται να προτιμά να έχει πλήρη έλεγχο, να είναι μόνη, να μην χρειάζεται να εξηγήσει ή να δώσει χώρο σε κανέναν. Αλλά αυτό το «μόνη μου», όταν μεταφέρεται στο μεγάλωμα ενός παιδιού, μετατρέπεται σε μονόλογο. Και κανένα παιδί δεν αξίζει να μεγαλώνει σε έναν κόσμο χωρίς δεύτερη φωνή.
Η υποκρισία του “συνειδητού”
Το να δηλώνεις ότι επιλέγεις συνειδητά να μεγαλώσεις μόνη ένα παιδί, και μάλιστα να λες δημόσια ότι θα του βρεις πατέρα στην πορεία, φέρνει μαζί του κάτι πιο βαθύ από απλή αυτοδιάθεση: φέρνει μια επικίνδυνη άνεση με την έννοια της ελλιπούς οικογένειας.
Δεν φταίει η ζωή όταν φέρνει διαζύγια, απώλειες ή αποστάσεις. Όμως άλλο είναι να έρθει μια απουσία ακούσια κι άλλο να τη σχεδιάσεις συνειδητά. Το παιδί δεν έχει ανάγκη μόνο τη μητέρα. Έχει ανάγκη κι έναν πατέρα – όχι απαραίτητα βιολογικά, αλλά ουσιαστικά. Με παρουσία, ρόλο, καθημερινότητα. Όχι με ημερομηνία εισόδου σε δεύτερη φάση.
Τελικά, ποιος φροντίζει ποιον;
Η αλήθεια είναι πως, πολλές φορές, οι αποφάσεις αυτές δεν έχουν να κάνουν με το παιδί, αλλά με την ανάγκη του γονιού να καλύψει το δικό του κενό. Το παιδί γίνεται μέσο πληρότητας, εξιλέωση του παρελθόντος, ανακούφιση της μοναξιάς. Μόνο που το παιδί δεν γεννιέται για να φροντίσει τον ενήλικα. Το αντίθετο.
Και αν τελικά «βρεθεί ο μπαμπάς στην πορεία», μήπως αυτός θα μπει απλώς στον ρόλο του στημένης σκηνής; Κι αν δεν βρεθεί ποτέ;
Συμπέρασμα
Η προσωπική ιστορία της Άριελ Κωνσταντινίδη είναι συγκινητική, αλλά η απόφασή της εγείρει σοβαρές αντιρρήσεις. Όχι για την επιλογή της να κάνει παιδί. Αλλά για τον τρόπο που παρουσιάζει την πατρική παρουσία σαν μια λεπτομέρεια που «θα τακτοποιηθεί».
Το παιδί δεν χρειάζεται έναν μπαμπά “στην πορεία”. Χρειάζεται έναν πατέρα από την αρχή – κάποιον που θα είναι εκεί όχι γιατί βρέθηκε πρόχειρος, αλλά γιατί ήθελε πραγματικά να είναι.