Κατά τη διάρκεια της ύπαρξής της, η Σοβιετική Ένωση (ΕΣΣΔ) ήταν γνωστή για τα αυστηρά της μέτρα ασφαλείας και την απόλυτη μυστικότητα γύρω από πολλές από τις δραστηριότητές της. Μία από τις πιο αινιγματικές πτυχές της σοβιετικής πολιτικής ήταν οι λεγόμενες “κλειστές πόλεις” (закрытые города, στα ρωσικά),– περιοχές που δεν εμφανίζονταν στους χάρτες και όπου η πρόσβαση ήταν αυστηρά απαγορευμένη όχι μόνο για τους ξένους, αλλά συχνά και για τους ίδιους τους Σοβιετικούς πολίτες. Αυτές οι πόλεις ήταν στρατηγικά σημαντικές και φιλοξενούσαν στρατιωτικές βάσεις, εργοστάσια κατασκευής όπλων, πυρηνικά ερευνητικά κέντρα και άλλες εγκαταστάσεις που έπαιζαν κρίσιμο ρόλο στην αμυντική και τεχνολογική πολιτική της χώρας.
Οι κάτοικοι αυτών των πόλεων ζούσαν σε συνθήκες απομόνωσης και περιορισμού, με περιορισμένη πρόσβαση στον έξω κόσμο και με αυστηρό έλεγχο από τις κρατικές αρχές. Ταυτόχρονα, οι ίδιοι οι κάτοικοι είχαν ελάχιστες πληροφορίες για τις δραστηριότητες που διεξάγονταν στην πόλη τους. Οι κλειστές πόλεις ήταν ουσιαστικά αυτόνομες κοινότητες, με δικές τους υποδομές και υπηρεσίες, απομονωμένες από τον υπόλοιπο κόσμο για λόγους ασφαλείας και μυστικότητας.
Οι “κλειστές πόλεις” ήταν άγνωστες για τους περισσότερους πολίτες και δεν αναφέρονταν στα δημόσια έγγραφα ή στους επίσημους χάρτες. Ακόμη και σήμερα, η κληρονομιά τους παραμένει μυστικιστική και περιβάλλεται από ίχνη της σοβιετικής μυστικότητας και απομόνωσης. Αυτές οι πόλεις συμβολίζουν τον φόβο και την καχυποψία που χαρακτήριζαν την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, καθώς και την αποφασιστικότητα της ΕΣΣΔ να προστατεύσει τα στρατηγικά της μυστικά με κάθε κόστος.
Θέλετε να μάθετε περισσότερα για αυτές τις μυστηριώδεις πόλεις και γιατί ήταν τόσο σημαντικές για την ΕΣΣΔ; Διαβάστε παρακάτω για μια αναλυτική ματιά στις πιο διάσημες κλειστές πόλεις της Σοβιετικής Ένωσης και τα μυστικά που έκρυβαν πίσω από τους τοίχους τους.
Μερικές από τις πιο γνωστές κλειστές πόλεις της ΕΣΣΔ περιλαμβάνουν:
- Σεβεροντβίνσκ – Βρίσκεται στη βόρεια Ρωσία και ήταν γνωστή για τα ναυπηγεία της, τα οποία χρησιμοποιούνταν για την κατασκευή υποβρυχίων.
- Νίζνι Νόβγκοροντ (πρώην Γκόρκι) – Αυτή η πόλη ήταν κλειστή λόγω των στρατιωτικών βιομηχανιών της και των ερευνητικών εγκαταστάσεων υψηλής τεχνολογίας.
- Σαρατόφ – Ήταν κλειστή πόλη λόγω των στρατιωτικών της εγκαταστάσεων και του στρατιωτικού εργοστασίου της αεροπορίας.
- Αρζαμάς-16 (σήμερα γνωστή ως Σαρόβ) – Ήταν ένα από τα κύρια κέντρα πυρηνικής έρευνας και παραγωγής όπλων της ΕΣΣΔ.
- Τσελιάμπινσκ-40 (σήμερα γνωστή ως Οζέρσκ) – Ένα άλλο σημαντικό κέντρο πυρηνικής βιομηχανίας και κατασκευής πυρηνικών όπλων.
- Ζελένογκορσκ – Εδώ κατασκευάζονταν πυρηνικά καύσιμα και άλλες στρατηγικής σημασίας παραγωγές.
Οι πόλεις αυτές ήταν συχνά σημειωμένες με κωδικούς ή ψευδώνυμα στους χάρτες και δεν ήταν προσβάσιμες στους απλούς πολίτες, ούτε καν στους ίδιους τους κατοίκους της Σοβιετικής Ένωσης. Οι περιορισμοί αυτοί είχαν σκοπό να διαφυλάξουν τα στρατιωτικά και επιστημονικά μυστικά της ΕΣΣΔ από εξωτερικές απειλές και κατασκοπεία.