Ο ΛΕΞ έχει καταφέρει κάτι πρωτοφανές για τα ελληνικά δεδομένα: χωρίς την παραμικρή στήριξη από τηλεοπτικά ή ραδιοφωνικά μέσα, έγινε ο πρώτος Έλληνας ράπερ που γεμίζει το Ολυμπιακό Στάδιο (ΟΑΚΑ) με μια συναυλία που έγινε sold out σε λιγότερο από 24 ώρεςΜόλις ανακοινώθηκε η εμφάνισή του, χιλιάδες θαυμαστές έσπευσαν διαδικτυακά να προμηθευτούν εισιτήριο, προκαλώντας διαδικτυακή «ουρά» αναμονής έως και πέντε ωρών. Πάνω από 55.000 εισιτήρια πουλήθηκαν μέσα σε 20 λεπτά από την έναρξη της προπώλησης με αποτέλεσμα η συναυλία της 28ης Ιουνίου να θεωρείται ήδη ιστορική, καθώς η προσέλευση ενδέχεται να ξεπεράσει και τους 100.000 θεατές σύμφωνα με εκτιμήσεις. Ποιο είναι όμως το φαινόμενο ΛΕΞ που μέσα σε λίγα χρόνια πέρασε από την αφάνεια στα μεγαλύτερα στάδια της χώρας, κι έγινε η φωνή μιας ολόκληρης γενιάς;
Βιογραφία και καλλιτεχνική πορεία
Ο ΛΕΞ, κατά κόσμον Αλέξης Λανάρας, γεννήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 1984 στη Θεσσαλονίκη και μεγάλωσε στην περιοχή του Φαλήρου. Από νεαρή ηλικία εξέφρασε το ανήσυχο πνεύμα του μέσω της τέχνης του δρόμου, ξεκινώντας ως graffiti artist με την ομάδα 2G (Good Guys) πριν στραφεί στη μουσική. Το 1999, μαζί με φίλους, ίδρυσε το θρυλικό hip-hop σχήμα «Βόρεια Αστέρια», με το οποίο κυκλοφόρησε τέσσερις δίσκους προτού κάθε μέλος πάρει τον δικό του δρόμο. Στο μεταξύ, συνεργάστηκε με τον Μικρό Κλέφτη στο project «Ανάποδα Καπέλα», κυκλοφορώντας έναν δίσκο το 2007, δείγμα της δημιουργικής του ανησυχίας και εκτός του βασικού του γκρουπ.
Από το 2010 ο Αλέξης Λανάρας ακολούθησε σόλο καριέρα, υιοθετώντας πλήρως το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο ΛΕΞ. Το 2014 κυκλοφόρησε τον πρώτο του προσωπικό δίσκο με τίτλο «Ταπεινοί και Πεινασμένοι» μια δουλειά που ήρθε εν μέσω της οικονομικής κρίσης και έβαλε τον ΛΕΞ στον χάρτη της underground ραπ σκηνής. Η πραγματική αναγνώριση στο ευρύ κοινό όμως ήρθε το 2018 με το άλμπουμ «2XXX» (σε συνεργασία με τον παραγωγό Dof Twogee), που απογείωσε την καριέρα του. Το κομμάτι “Vittorio” έγινε σήμα κατατεθέν εκείνης της περιόδου, ενώ λίγο αργότερα κυκλοφόρησε το single «Τίποτα στον Κόσμο», το οποίο έφτασε στο νούμερο 1 των trends στο YouTube και παρέμεινε στην κορυφή για εβδομάδες.
Το καλοκαίρι του 2019, ο ΛΕΞ πραγματοποίησε μια κομβική συναυλία στο Θέατρο Πέτρας (Πετρούπολη, Αθήνα), όπου συγκεντρώθηκαν περίπου 10.000 θεατές – αριθμός εντυπωσιακός για τα δεδομένα της εγχώριας ραπ σκηνής. Ήταν φανερό πλέον ότι κάτι αλλάζει: όπως σχολιάστηκε τότε, με κάθε του live ο ΛΕΞ «ανεβάζει τον πήχη» στο ελληνικό χιπ χοπ. Μετά το 2019, η πορεία του πήρε ακόμη μεγαλύτερη φόρα, με νέες συνεργασίες και singles, όπως το κομμάτι «Varane» στο project του Dof Twogee, επιβεβαιώνοντας ότι ο ΛΕΞ εξελίσσεται συνεχώς.
Η επόμενη μεγάλη στιγμή ήρθε τον Οκτώβριο του 2022, όταν ο ΛΕΞ πραγματοποίησε συναυλία στο Καυτανζόγλειο Στάδιο της Θεσσαλονίκης συγκεντρώνοντας περίπου 30.000 θεατές – αριθμός-ρεκόρ για συναυλία hip-hop στην Ελλάδα. Ο ίδιος τίμησε έτσι τη γενέτειρά του, την οποία συχνά υμνεί και στους στίχους του, και έδειξε ότι η δημοτικότητά του έχει εκτοξευθεί σε πρωτοφανή επίπεδα. Νωρίτερα το ίδιο καλοκαίρι (2022), είχε προηγηθεί μια επίσης μνημειώδης εμφάνιση στην Αθήνα, στο γήπεδο του Πανιωνίου, όπου πάνω από 20.000 νέοι κατέκλυσαν τον χώρο για να τον αποθεώσουν. Αυτές οι συναυλίες-ορόσημα όχι μόνο έγραψαν ιστορία ως προς την προσέλευση, αλλά σηματοδότησαν και μια νέα εποχή για την ελληνική ραπ, με τον ΛΕΞ να αναδεικνύεται σε σύμβολο της μαζικής απήχησης που μπορεί να έχει το είδος.
Παράλληλα με τις live εμφανίσεις, ο ΛΕΞ συνέχισε ακάθεκτος και δισκογραφικά. Το 2022 κυκλοφόρησε τον τρίτο του προσωπικό δίσκο με τίτλο «ΜΕΤΡΟ», ο οποίος γνώρισε τεράστια απήχηση και εδραίωσε τον καλλιτέχνη στην κορυφή του είδους. Το 2023 πειραματίστηκε και συμμετείχε σε πρωτότυπα εγχειρήματα, όπως ο πρώτος συμφωνικός δίσκος ραπ στην Ελλάδα («Arte Povera»), όπου ερμήνευσε το κομμάτι «Ευτυχισμένες Ημέρες» σε μια σύμπραξη κλασικής μουσικής και χιπ χοπ. Ακόμη, την ίδια χρονιά, εξέπληξε πολλούς η συνεργασία-έκπληξη με τη μεγάλη ερμηνεύτρια Χαρούλα Αλεξίου. Στο άλμπουμ “Haroula Alexiou – Reworks” (Νοέμβριος 2023), ο ΛΕΞ συμμετείχε στο inédit τραγούδι «Φύγε», προσθέτοντας τους ραπ στίχους του δίπλα στη διαχρονική φωνή της Αλεξίου. Η ίδια η Χαρούλα δήλωσε συγκινημένη από αυτή τη συνεργασία, λέγοντας πως «ο Αλέξης έχει μια καθαρότητα μυαλού, μια τρυφερότητα και αγάπη που με συγκίνησε»- ένδειξη του σεβασμού που κερδίζει ο ΛΕΞ ακόμη και από καταξιωμένους καλλιτέχνες πέραν της ραπ σκηνής.
Το πιο πρόσφατο δισκογραφικό βήμα του ήταν ο τέταρτος δίσκος «G.T.Κ.» (Για την Κουλτούρα), που κυκλοφόρησε στο τέλος του 2024. Ο δίσκος αυτός έμελλε να σπάσει κάθε ρεκόρ, καθώς έγινε χρυσός σε χρόνο-ρεκόρ για τα ελληνικά δεδομένα, σύμφωνα με την εταιρεία Stay Independent, σημειώνοντας τη γρηγορότερη επίτευξη χρυσού δίσκου στην ιστορία της ελληνικής δισκογραφίας. Τραγούδια όπως οι «Νυχτερίδες», «Αλήτικη Αγάπη» και «Χειρότερη Γενιά» αγαπήθηκαν ιδιαίτερα, ξεπερνώντας το καθένα τις 2,8 εκατομμύρια ακροάσεις, ενώ συνολικά το G.T.K. μετράει πάνω από 25,5 εκατομμύρια streams στο Spotify. Με τις εξελίξεις αυτές, ο ΛΕΞ εδραιώθηκε ως ο πλέον δημοφιλής ράπερ της γενιάς του, έχοντας διανύσει μια πορεία δύο δεκαετιών που ξεκίνησε από τις γειτονιές της Θεσσαλονίκης και κορυφώνεται τώρα στα μεγαλύτερα stage της χώρας.
Θεματολογία στίχων, ύφος και γλώσσα
Ένα από τα στοιχεία που κάνουν τον ΛΕΞ να ξεχωρίζει είναι η θεματολογία και το ύφος των στίχων του. Τα τραγούδια του είναι γεμάτα αφηγήσεις που προέρχονται από την καρδιά της κοινωνικής πραγματικότητας: μιλούν για τη φτώχεια, την ανισότητα, την ανεργία, τη ζωή στις υποβαθμισμένες γειτονιές και τους αγώνες της καθημερινότητας στις πόλεις. Ξεκινώντας στα δύσκολα χρόνια της οικονομικής κρίσης, ο ΛΕΞ υιοθέτησε συχνά καταγγελτικό τόνο στους στίχους του, στηλιτεύοντας τις κοινωνικές αδικίες, την περιθωριοποίηση και φαινόμενα παρακμής, δίνοντας φωνή σε όσους ένιωθαν στο περιθώριο. Οι ιστορίες που αφηγείται δεν είναι φανταστικές ή ξένες – είναι βγαλμένες από τη δική του ζωή και την πραγματικότητα που τον περιβάλλει. Ο ίδιος δεν γράφει για ζωές άλλων˙ αντλεί έμπνευση από τις προσωπικές του εμπειρίες στις εργατικές γειτονιές, παντρεύοντας τες με εικόνες μικροπαραβατικότητας, όνειρα, μιζέρια και βία – μια σκληρή πραγματικότητα που δεν είναι μακριά, αλλά «δίπλα μας, αν κοιτάξει κανείς».
Το ύφος του ΛΕΞ χαρακτηρίζεται από ειλικρίνεια, αμεσότητα και έναν ωμό ποιητικό ρεαλισμό. Η γλώσσα του είναι η γλώσσα του δρόμου: δεν φοβάται να χρησιμοποιήσει την αργκό, ούτε να γίνει ωμός όταν το απαιτεί η αλήθεια που περιγράφει. Παράλληλα όμως, μέσα στους στίχους του συναντά κανείς και μια βαθιά ευαισθησία, φιλοσοφημένες σκέψεις και λυρικές εικόνες, στοιχεία που κάνουν πολλούς να μιλούν ακόμη και για «ποίηση» του δρόμου. Ο ίδιος ο ΛΕΞ, σε μια από τις σπάνιες συνεντεύξεις που έχει παραχωρήσει, έχει δώσει ένα στίγμα της φιλοσοφίας του: «Κρατάμε την αισθητική από την αμερικάνικη ραπ σκηνή και το προσαρμόζουμε στα δικά μας δεδομένα, στα δικά μας θέματα… ραπάρω για τα δικά μας παιδιά. Με καταλαβαίνουν. Ξέρω πως έχουμε πράγματα που μας ενώνουν… “Μάγκα σε καταλαβαίνω και εσύ εμένα”». Με άλλα λόγια, ο ΛΕΞ πατάει μεν στη διεθνή hip-hop κουλτούρα, όμως οι ιστορίες, η γλώσσα και τα βιώματα που μεταφέρει είναι αυθεντικά ελληνικά και καθημερινά, δημιουργώντας ένα δικό του ξεχωριστό ύφος. Δεν διστάζει να μιλήσει για όσα οι άλλοι αποσιωπούν – από τον έρωτα και την προδοσία μέχρι την παραβατικότητα και την απόγνωση – κάνοντας τον ακροατή να νιώθει ότι «μιλάει για μας». Αυτός ο συνδυασμός αυθεντικότητας και αφηγηματικού ταλέντου είναι που κρατάει το κοινό του προσηλωμένο σε κάθε του λέξη.
Η φωνή της «θυμωμένης» νεολαίας
Δεν είναι υπερβολή να πει κανείς ότι ο ΛΕΞ εξελίχθηκε στη φωνή μιας ολόκληρης γενιάς νέων που νιώθουν θυμό, αγανάκτηση ή απογοήτευση για τα κακώς κείμενα. Οι θαυμαστές του – κυρίως νέοι, αλλά όχι μόνο – βλέπουν στα τραγούδια του έναν καθρέφτη των δικών τους εμπειριών και συναισθημάτων. Κομμάτια όπως η «Χειρότερη Γενιά» έχουν γίνει ύμνοι για τη νεολαία που μεγάλωσε μέσα στην κρίση και την αβεβαιότητα, εκφράζοντας την οργή αλλά και την ελπίδα τους. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί αποκαλούν τον ΛΕΞ «ποιητή της οργισμένης γενιάς», ένα χαρακτηρισμό που συναντάμε συχνά σε σχόλια και μέσα ενημέρωσης Ο ίδιος, με τη σεμνότητα που τον διακρίνει, αρνείται αυτόν τον τίτλο, δηλώνοντας απλώς «ένας ράπερ είμαι, ποτέ δεν υπήρξα ποιητής της νέας γενιάς», καθώς θεωρεί πως η ποίηση έχει άλλου είδους βάθος και πως στο χιπ χοπ σημαντικό ρόλο παίζουν και άλλοι παράγοντες όπως το flow και ο ρυθμός. Παρόλα αυτά, για χιλιάδες νέους, οι στίχοι του ΛΕΞ είναι ποίηση – η ποίηση της δικής τους ζωής.
Η σχέση του με τη νέα γενιά είναι σχεδόν βιωματική. Στις συναυλίες του, το κοινό δεν παρακολουθεί απλώς˙ συμμετέχει ενεργά, τραγουδώντας κάθε λέξη δυνατά, μετατρέποντας τα live σε μαζικές εμπειρίες καθαρτικής έκφρασης. Εικόνες από τις συναυλίες του ΛΕΞ δείχνουν νεαρούς (και μεγαλύτερους) θεατές με υψωμένα τα χέρια, να φωνάζουν στίχους όπως «Δεν είμαι άλλος ένα ψάρι στο ενυδρείο σας» ή «Είμαστε η χειρότερη γενιά», βρίσκοντας σε αυτούς φωνή για όσα νιώθουν. Η δυναμική αυτή έκφραση έχει περάσει πλέον και έξω από τους μουσικούς χώρους: στίχοι του ΛΕΞ εμφανίζονται σε πανό και συνθήματα σε δρόμους και γήπεδα, δίνοντας τον παλμό μιας «θυμωμένης» νεολαίας που διεκδικεί να ακουστεί. Χαρακτηριστικά, σε ποδοσφαιρικό αγώνα του Παναθηναϊκού στο ΟΑΚΑ, οι οργανωμένοι οπαδοί σήκωσαν ένα τεράστιο πανό που έγραφε «Αλήτικη Αγάπη», τίτλος τραγουδιού του ΛΕΞ, λίγο πριν τη σέντρα του ματς. Αντίστοιχα, πανό με αναφορές σε στίχους του εμφανίστηκαν και σε γήπεδα της Θεσσαλονίκης (γήπεδο Άρη) και της Τρίπολης, αποδεικνύοντας ότι ο λόγος του ΛΕΞ έχει διαπεράσει το καθαρά μουσικό πεδίο και έχει γίνει μέρος της σύγχρονης νεανικής κουλτούρας
Η επιρροή του ΛΕΞ στη νέα γενιά δεν έγκειται σε κάποια στείρα προτροπή προς τη βία ή την αντίδραση – αντίθετα, πολλοί επισημαίνουν ότι η μουσική του δεν είναι «για ταραξίες» ούτε υποκινεί συγκρούσεις. Αντίθετα, αυτό που κάνει είναι να αφηγείται τη δική του αλήθεια με τρόπο που αγγίζει ευαίσθητες χορδές και δίνει χώρο στα συναισθήματα των νέων. Σε μια εποχή που πολλοί νιώθουν ότι δεν εκπροσωπούνται από τους καθιερωμένους θεσμούς ή τη mainstream κουλτούρα, ο ΛΕΞ λειτούργησε σαν η ανεπίσημη φωνή τους – ο άνθρωπος από τη γειτονιά, που έζησε τα ίδια προβλήματα και κατάφερε να τα κάνει τέχνη. Έτσι, ο θυμός, η απογοήτευση αλλά και η ελπίδα των νέων βρίσκουν διέξοδο στους στίχους του, μετατρέποντας την μουσική του σε κάτι περισσότερο από ψυχαγωγία: σε βίωμα γενιάς.
Το φαινόμενο της επιτυχίας χωρίς ΜΜΕ
Ένας από τους πλέον αξιοσημείωτους παράγοντες στην περίπτωση του ΛΕΞ είναι ότι η τεράστια επιτυχία του επετεύχθη χωρίς καμία ουσιαστική προώθηση από τα παραδοσιακά ΜΜΕ. Σε προσωπικό επίπεδο, ο ράπερ διατηρεί χαμηλό προφίλ, αποφεύγει τα φώτα της δημοσιότητας και σπάνια δίνει συνεντεύξεις. Δεν εμφανίζεται σε τηλεοπτικά shows, δεν συμμετέχει σε διαφημιστικές καμπάνιες, ούτε καν φροντίζει για την τυπική προώθηση των συναυλιών του. Κι όμως, το αποτέλεσμα μιλάει από μόνο του: γεμάτα στάδια, εκατομμύρια ακροατές και ένα φαινόμενο χωρίς προηγούμενο. Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει ρεπορτάζ, «Δεν δίνει συνεντεύξεις, δεν συμμετέχει σε διαφημίσεις και δεν προμοτάρει τις συναυλίες του, αλλά… καταφέρνει να γεμίζει στάδια και επηρεάζει με τους στίχους άτομα κάθε ηλικίας». Το φαινόμενο ΛΕΞ πράγματι άλλαξε τα δεδομένα της ελληνικής ραπ σκηνής, καταρρίπτοντας όλα τα ρεκόρ προσέλευσης και γράφοντας ιστορία, δίχως τη συμβατική έννοια της προβολής.
Πώς εξηγείται αυτό το παράδοξο, ένας καλλιτέχνης να φτάνει στην κορυφή χωρίς μαζική προβολή; Η δύναμη του διαδικτύου και των social media είναι σίγουρα ένα μέρος της απάντησης. Ο ΛΕΞ και η γενιά του μεγαλούργησαν την εποχή του YouTube και του Spotify, όπου η μουσική μπορεί να φτάσει απευθείας στο κοινό χωρίς μεσολαβητές. Τα τραγούδια του έγιναν viral από στόμα σε στόμα (ή μάλλον από share σε share), και η φήμη του εξαπλώθηκε οργανικά. Όταν ο ίδιος θέλει να επικοινωνήσει κάτι σημαντικό – όπως μια νέα κυκλοφορία ή μια συναυλία – το κάνει μέσα από τους δικούς του λογαριασμούς στα social media, μιλώντας απευθείας στους fans του. Έτσι έγινε και με τη συναυλία του στο ΟΑΚΑ: η ανακοίνωση έγινε με μια λιτή ανάρτηση στο Instagram, που αμέσως προκάλεσε φρενίτιδα στους χιλιάδες ακολούθους του. Δεν χρειάστηκε καμία τηλεοπτική προβολή ή ραδιοφωνικό spot· οι οπαδοί του ήταν ήδη εκεί, συντονισμένοι και έτοιμοι να στηρίξουν.
Ένας δεύτερος – και ίσως σημαντικότερος – λόγος, είναι ότι ο ΛΕΞ έχει χτίσει μια αληθινή σχέση εμπιστοσύνης με το κοινό του. Επειδή ακριβώς δεν εμφανίζεται παντού, κάθε του λέξη στα τραγούδια αποκτά μεγαλύτερη βαρύτητα. Ο κόσμος αισθάνεται ότι τον «ξέρει» μέσα από τη μουσική του, αφού εκείνος επιλέγει να εκφραστεί μόνο μέσω αυτής. «Ο κόσμος έχει καταφέρει να τον γνωρίσει μέσα από τους στίχους του», σχολιάζουν οι γνωρίζοντες. Οι προσωπικές του εμπειρίες, οι απόψεις και τα βιώματά του αποτυπώνονται στα κομμάτια του, και ίσως σε αυτό ακριβώς οφείλεται η τεράστια επιτυχία του: στο ότι τα τραγούδια του λειτουργούν σαν ένα είδος ψυχοθεραπείας με μουσική, τόσο για τον ίδιο όσο και για τους ακροατές. Ο κόσμος βλέπει τον ΛΕΞ σαν έναν δικό του άνθρωπο, όχι σαν απόμακρο σταρ – και τον ανταμείβει με αφοσίωση.
Επιπλέον, ο μύθος που έχει καλλιεργηθεί γύρω από το όνομά του – ότι πρόκειται για έναν αντισυμβατικό καλλιτέχνη που δεν «υποκύπτει» σε κανόνες της βιομηχανίας – τον κάνει ακόμη πιο ελκυστικό σε ένα κοινό που διψά για αυθεντικότητα. Σε μια εποχή που πολλοί καλλιτέχνες προβάλλονται διαρκώς παντού, ο ΛΕΞ ξεχώρισε ακολουθώντας τον αντίθετο δρόμο: αφήνοντας τη μουσική του να μιλήσει από μόνη της. Κι όπως αποδεικνύεται, αυτή η στρατηγική (συνειδητή ή μη) απέδωσε καρπούς. Χωρίς καμία υποστήριξη από media ή διαφημιστικά κόλπα, ο ΛΕΞ έσπασε ρεκόρ στην ελληνική μουσική, γεμίζοντας κάθε χώρο όπου εμφανίζεται, απλά και μόνο επειδή ο κόσμος νιώθει ότι αυτά που λέει τον εκφράζουν. Το φαινόμενο αυτό, της ανόδου χωρίς mainstream προώθηση, συζητιέται πλέον ευρέως ως case study: πώς το κοινό μπορεί να αναδείξει έναν καλλιτέχνη όταν νιώσει πραγματική σύνδεση μαζί του.
Συναυλίες που έγραψαν ιστορία
Η πορεία του ΛΕΞ προς την κορυφή συνοδεύτηκε από μια σειρά συναυλιών-ορόσημα, που όχι μόνο μεγάλωσαν το μύθο του αλλά και έσπασαν ταμεία, θέτοντας νέα ρεκόρ προσέλευσης στην Ελλάδα. Αξίζει να θυμηθούμε μερικές από τις πιο σημαντικές στιγμές:
- Ιούλιος 2019 – Θέατρο Πέτρας, Αθήνα: Πρώτη μεγάλη solo συναυλία του ΛΕΞ στην Αθήνα, με περίπου 10.000 θεατές να γεμίζουν το ανοιχτό θέατρο. Ήταν η στιγμή που φάνηκε καθαρά ότι ένας underground ράπερ μπορεί να συγκεντρώσει πια πενταψήφιο αριθμό κοινού, γεγονός σπάνιο μέχρι τότε για το είδος.
- Καλοκαίρι 2022 – Γήπεδο Πανιωνίου (Νέα Σμύρνη), Αθήνα: Ο ΛΕΞ ανεβαίνει επίπεδο, πραγματοποιώντας μια συναυλία σε ανοιχτό γήπεδο ποδοσφαίρου. Περισσότεροι από 20.000 νέοι βρέθηκαν εκεί για να τον δουν, σε ένα live που περιγράφηκε ως «σταθμός» για την ελληνική ραπ σκηνή. Μέχρι και τα mainstream μέσα άρχισαν τότε να προσέχουν το φαινόμενο ΛΕΞ, καθώς τέτοια κοσμοσυρροή για Έλληνα ράπερ ήταν πρωτόγνωρη.
- 21 Οκτωβρίου 2022 – Καυτανζόγλειο Στάδιο, Θεσσαλονίκη: Επιστρέφοντας στην πατρίδα του, ο ΛΕΞ δίνει ίσως τη σημαντικότερη συναυλία της καριέρας του ως τότε. Περίπου 30.000 θεατές γεμίζουν το στάδιο, δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα ηλεκτρισμένη. Πρόκειται για ρεκόρ προσέλευσης σε hip-hop συναυλία στην Ελλάδα, επιβεβαιώνοντας ότι ο πήχης έχει πλέον ανέβει σε επίπεδα που κανείς δεν φανταζόταν. Η εικόνα ενός ελληνικού rap live με δεκάδες χιλιάδες κόσμο να τραγουδάει κάθε στίχο έμοιαζε απίστευτη, κι όμως συνέβη.
Κάθε μία από αυτές τις συναυλίες δεν ήταν απλώς ένα μουσικό γεγονός, αλλά ένα πολιτισμικό συμβάν. Τα media, που μέχρι πρότινος αγνοούσαν εν πολλοίς το φαινόμενο, άρχισαν να ασχολούνται: ρεπορτάζ, αφιερώματα και συζητήσεις περί «του φαινομένου ΛΕΞ» άρχισαν να εμφανίζονται. Ο ίδιος ο καλλιτέχνης, πιστός στο προφίλ του, απέφυγε να δώσει συνεντεύξεις ακόμη και τότε, αφήνοντας τους αριθμούς και το κοινό του να μιλούν για εκείνον. Και πράγματι, οι αριθμοί μίλησαν: οι συναυλίες του ΛΕΞ έγιναν talk of the town, ενώνοντας χιλιάδες ανθρώπους σε μια συλλογική εμπειρία. Πολλοί περιγράφουν τα live του ως “ωμή ενέργεια και συναίσθημα”, όπου κοινό και καλλιτέχνης γίνονται ένα. Από το Θέατρο Πέτρας μέχρι το Καυτανζόγλειο, ο δρόμος είχε ανοίξει διάπλατα – και οδηγούσε πλέον στο μεγαλύτερο στάδιο της χώρας, το ΟΑΚΑ.
Η συναυλία στο ΟΑΚΑ – κορύφωση και σημασία
Η ανακοίνωση ότι ο ΛΕΞ θα εμφανιστεί ζωντανά στο Ολυμπιακό Στάδιο Αθήνας (ΟΑΚΑ) στις 28 Ιουνίου προκάλεσε πρωτοφανή ενθουσιασμό και αποτελεί το αποκορύφωμα της μέχρι τώρα πορείας του. Το ΟΑΚΑ, με τη τεράστια χωρητικότητά του, έχει φιλοξενήσει ιστορικές συναυλίες διεθνών αστέρων και ελάχιστες φορές στο παρελθόν Έλληνες καλλιτέχνες τέτοιας κλίμακας. Το να ανακοινώνει ένας ράπερ – και μάλιστα χωρίς την παραδοσιακή εμπορική προβολή – συναυλία σε αυτό τον χώρο, θεωρήθηκε από πολλούς τολμηρό. Ωστόσο, η ανταπόκριση του κοινού κατέρριψε κάθε προσδοκία: όπως ήδη αναφέρθηκε, τα εισιτήρια για τον εξωτερικό χώρο του ΟΑΚΑ εξαντλήθηκαν σε λιγότερο από μία μέρα, δημιουργώντας νέο ρεκόρ. Η διοργανώτρια εταιρεία (Dynasty Athens) σε ανακοίνωσή της επιβεβαίωσε το sold out, σημειώνοντας ότι ήρθε «σε χρόνο ρεκόρ για Έλληνα καλλιτέχνη» και ότι αναζητά τρόπους να δοθεί η δυνατότητα σε όσο το δυνατόν περισσότερο κόσμο να παρευρεθεί – υπονοώντας πιθανώς είτε τη διάθεση επιπλέον θέσεων είτε και μια δεύτερη ημερομηνία.
Γιατί όμως αυτή η συναυλία θεωρείται τόσο ξεχωριστή; Κατ’ αρχάς, ο αριθμός των θεατών αναμένεται να είναι ο μεγαλύτερος που έχει προσελκύσει ποτέ Έλληνας rapper – και ένας από τους μεγαλύτερους γενικά για Έλληνα καλλιτέχνη στην ιστορία. Εφόσον πραγματοποιηθεί παρουσία πάνω από 60-70 χιλιάδων ανθρώπων (ή και περισσότερων, ανάλογα με τις τελικές διαμορφώσεις), θα μιλάμε για μια βραδιά που θα σταθεί δίπλα σε συναυλίες-σταθμούς που έγραψαν ιστορία στο ΟΑΚΑ. Μέχρι πρότινος, τέτοια πλήθη συγκέντρωναν ονόματα διεθνούς βεληνεκούς – τώρα το καταφέρνει ένας καλλιτέχνης που ξεπήδησε από το ελληνικό hip-hop underground. Αυτό το γεγονός από μόνο του σηματοδοτεί την ωρίμανση και την αποδοχή της ραπ μουσικής στην Ελλάδα σε επίπεδα mainstream, χωρίς όμως ο ίδιος ο ΛΕΞ να έχει αλλοιώσει τον αντισυμβατικό χαρακτήρα του.
Επιπλέον, η συναυλία της 28ης Ιουνίου έχει μια συμβολική διάσταση: λαμβάνει χώρα σε έναν χρόνο όπου η φωνή της νεολαίας ακούγεται πιο δυνατά από ποτέ (μέσα από κοινωνικά κινήματα, μέσα από το διαδίκτυο κ.ο.κ.), και ο ΛΕΞ – ως η άτυπη φωνή αυτής της γενιάς – ανεβαίνει στην μεγαλύτερη σκηνή για να εκφράσει αυτά που πολλοί νέοι αισθάνονται. Είναι χαρακτηριστικό ότι πολλοί από εκείνους που θα γεμίσουν το ΟΑΚΑ μπορεί να μην είχαν γεννηθεί όταν ο ΛΕΞ ξεκινούσε στα τέλη των ’90s, όμως ταυτίζονται πλήρως με τα βιώματά του. Η διαγενεακή απήχηση του καλλιτέχνη φαίνεται και από το ότι στο κοινό του συναντάς από εφήβους μέχρι και 40άρηδες που μεγάλωσαν μαζί του. Η βραδιά αυτή, λοιπόν, δεν είναι απλώς μια μεγάλη συναυλία – είναι ένα πολιτιστικό γεγονός που σηματοδοτεί πως μια ολόκληρη γενιά (η λεγόμενη «θυμωμένη» νεολαία) έχει πλέον τον δικό της χώρο και τρόπο να εκφραστεί μαζικά.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί η σημασία για την ελληνική μουσική βιομηχανία. Το sold out του ΟΑΚΑ από τον ΛΕΞ χωρίς καμία κλασική διαφήμιση είναι ένα μήνυμα ότι οι κανόνες του παιχνιδιού αλλάζουν. Δείχνει στις δισκογραφικές και στους διοργανωτές ότι το κοινό μπορεί να κινητοποιηθεί τεράστια, αρκεί να πιστεύει πραγματικά σε αυτό που πάει να δει. Μετά βεβαιότητας, η επιτυχία αυτή θα ανοίξει τον δρόμο και για άλλους καλλιτέχνες του είδους να ονειρευτούν πιο μεγαλόπνοα εγχειρήματα. Ήδη, συζητήσεις για τη χρήση μεγάλων χώρων από εγχώριους καλλιτέχνες αναθερμάνθηκαν, ενώ το όνομα του ΛΕΞ γίνεται σημείο αναφοράς: «Θα γίνει sold out σαν του ΛΕΞ;» είναι η νέα φράση-κλισέ όταν μιλάμε για μεγάλες συναυλίες.
Καθώς η ημερομηνία της 28ης Ιουνίου πλησιάζει, ο πυρετός ανεβαίνει. Πολλοί μιλούν για μια «βραδιά που θα γράψει ιστορία», ενώ στα social media οι fans οργανώνονται, ανταλλάσσουν απόψεις, ετοιμάζουν πανό και εκπλήξεις. Ο ίδιος ο ΛΕΞ, πιστός στον χαρακτήρα του, κρατά χαμηλούς τόνους και δεν έχει δώσει σχεδόν καμία δήλωση – όμως η πράξη του μιλάει από μόνη της. Από τις γειτονιές της Θεσσαλονίκης και τις ταπεινές αρχές στους δρόμους, έφτασε να συγκινεί δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους και να γεμίζει στάδια, παραμένοντας αυθεντικός. Η συναυλία στο ΟΑΚΑ θα είναι το αποκορύφωμα αυτής της διαδρομής: μια γιορτή για τη ραπ κουλτούρα και ταυτόχρονα μια ισχυρή δήλωση ότι η φωνή των νέων μπορεί να αντηχήσει όσο μακριά κι αν χρειαστεί – ακόμα και κάτω από τους προβολείς του μεγαλύτερου σταδίου.
Σε τελική ανάλυση, το φαινόμενο ΛΕΞ δεν αφορά μόνο έναν ράπερ ή μια συναυλία. Αφορά την δύναμη της μουσικής να ενώνει, να εμπνέει και να δίνει βήμα σε όσους νιώθουν ότι δεν έχουν φωνή. Και στις 28 Ιουνίου, αυτή η φωνή θα ακουστεί δυνατότερα από ποτέ, γράφοντας ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία της ελληνικής μουσικής σκηνής.
