Μοιάζει με muffin σοκολάτας… αλλά είναι παρασκευασμένο από ορό τυρογάλακτος. Έχει βάρος μόνο 80 γραμμάρια αλλά αρκεί για να συντηρήσει τον ανθρώπινο οργανισμό για 24 ολόκληρες ώρες καθώς περιέχει τις θερμίδες και τις πρωτεΐνες ενός… πλήρους γεύματος. Γι`αυτό έχει χαρακτηριστεί και «θαυματουργό κέικ»! Γιατί η μαζική παραγωγή του θα μπορούσε να αποτελέσει αξιόπιστη επισιτιστική βοήθεια για τον Τρίτο Κόσμο.
ΠΩΣ ΑΝΑΚΑΛΥΦΘΗΚΕ ΤΟ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΟ ΚΕΙΚ
Όλα ξεκίνησαν από την ερευνητική ομάδα του Καθηγητή Δημήτρη Κουρέτα στο Τμήμα Βιοχημείας-Βιοτεχνολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας που προσπαθούσε να βρει λύση στο πρόβλημα της ρύπανσης από τα υποπροϊόντα της τυροκόμισης , και ειδικά από το «τυρόγαλα» ή «ορό του γάλακτος». Μέχρι σήμερα το μεγαλύτερο μέρος των υποπροϊόντων καταλήγει σε ποτάμια ή ρυάκια προκαλώντας τεράστια επιβάρυνση στο φυσικό περιβάλλον, αλλά και αλυσιδωτά προβλήματα στη δημόσια υγεία, τις καλλιέργειες, ακόμα και την ποιότητα του πόσιμου νερού.
Η επιστημονική ομάδα μελέτησε τη σύσταση του υποπροϊόντος και κατάφερε να εκμεταλλευτεί τις ευεργετικές ιδιότητες του με μια κατοχυρωμένη συνταγή, τη δημιουργία ενός μπισκότου που παράγεται σχεδόν εξ’ ολοκλήρου από την επεξεργασία του τυρόγαλου και παρουσιάζει εξαιρετικά αποτελέσματα στον ανθρώπινο οργανισμό:
Συγκεντρώνει την πρωτεΐνη που χρειάζεται το ανθρώπινο σώμα, καθώς και τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται ο οργανισμός στη διάρκεια μιας ημέρας. Επίσης σε κλινική μελέτη στο περιοδικό Food and Chemical Toxicology ( 2013) , απεδείχθη ότι μαραθωνοδρόμοι που κατανάλωσαν για 15 ημέρες το προιόν παρουσίασαν μειωμένο οξειδωτικό στρές κάτι ιδιαίτερα σημαντικό, αφού έτσι συμπληρώνεται η θετική επίδραση του προιόντος στην κλινική μελέτη που έχει ήδη δημοσιευτεί σε ποδηλάτες με τα ίδια αποτελέσματα ( Food and Chemical Toxicology 2012, 50(8): 2805-10). Μάλιστα σε κλινική μελέτη αποδείχτηκε ότι το προιόν έχει γλυκαιμικό δείκτη 0,51 που το κάνει κατάλληλο για διαβητικούς.
Ο καθηγητής Βιοχημείας Δημήτρης Κουρέτας που είναι η ψυχή αυτού του πρωτότυπου project μιλά στο ΚoolΝews.gr
Τι τρόφιμα παρασκευάζετε στα εργαστήριά σας;
Το εργαστήριο μου στο τμήμα Βιοχημείας-Βιοτεχνολογίας στο πανεπιστήμιο Θεσσαλίας στη Λάρισα, δραστηριοποιείται όλο και πιο έντονα στην ανίχνευση συγκεκριμένων ωφελειών στην υγεία από τοπικά προϊόντα, με αποτέλεσμα οι έρευνές μας να επαναπροσδιορίζουν την αξιοποίησή τους.
Η πιο ενδιαφέρουσα ερευνητική επιτυχία της ομάδας του στο εργαστήριο Βιοχημείας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, όμως, ήταν το «κέικ αποκατάστασης», ένα κέικ 80 γραμμαρίων, το οποίο μπορεί να συντηρήσει τον ανθρώπινο οργανισμό επί ένα 24ωρο, καθώς περιέχει τις θερμίδες και τις πρωτεΐνες ενός πλήρους γεύματος. Επιπλέον, η μαζική παραγωγή του θα μπορούσε κάλλιστα να αποτελέσει μια πολύ σημαντική επισιτιστική βοήθεια για τον Τρίτο Κόσμο στα πλαίσια αυτού που λέγεται ‘πράσινη διπλωματία’ για τη χώρα μας. Παράγεται από την επεξεργασία του τυρογάλακτος, το οποίο διαφορετικά θα κατέληγε στα ποτάμια και θα τα ρύπαινε. Στις συνθήκες που βιώνουμε θα μπορούσε να αποτελεί ειδικό τρόφιμο για τους πρόσφυγες.
Υπάρχουν όμως και άλλες προεκτάσεις. Η μαζική παραγωγή τέτοιων προϊόντων θα μπορούσε να αποτελέσει μια λύση για την εξάλειψη φαινομένων υποσιτισμού σε χώρες της Αφρικής.
Τι ακριβώς είναι τα βιολειτουργικά τρόφιμα;
Τα βιολειτουργικά ή φαρμακευτικά τρόφιμα είναι προϊόντα που βοηθούν τη φυσιολογική λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού ή μειώνουν την πιθανότητα χρόνιων παθήσεων. Εμφανισιακά είναι όμοια με τα κανονικά τρόφιμα. Μπορείτε να τα καταναλώνετε είτε συμπληρωματικά ή ως κύριο γεύμα. Πέραν της κατεξοχήν διατροφικής τους αξίας, περιέχουν και επιπλέον συστατικά (που συνήθως προέρχονται από φυσικές πηγές), τα οποία δρουν ευεργετικά σε συγκεκριμένες λειτουργίες του οργανισμού.
Η έρευνα ωστόσο δεν σταματά εδώ. Μελετάμε το μεταβολικό προφίλ του κάθε ανθρώπου, σε συνδυασμό με τις απαιτήσεις του τρόπου ζωής του και βλέπουμε ποιες είναι οι ανάγκες του, ποια συστατικά χρειάζεται και ποια βιολειτουργικά τρόφιμα θα μπορούσαν να τον ωφελήσουν. Σε συνεργασία με διαιτολογικά κέντρα της Αθήνας και ύστερα από εξειδικευμένες εξετάσεις αίματος, μπορούμε να σχεδιάσουμε τρόφιμα που θα ανταποκρίνονται σε συγκεκριμένες ανάγκες. Ήδη το εργαστήριο έχει μελετήσει το προφίλ περίπου 2.500 ατόμων και έχει διαμορφώσει δέκα κατηγορίες μεταβολικού προφίλ.
Στόχος όλων αυτών των ενεργειών είναι η πρόληψη ασθενειών, αλλά και η θεραπεία των ήδη υπάρχοντων μέσα από την εξατομικευμένη διατροφή, σχεδιασμένη αποκλειστικά, σύμφωνα με το μεταβολικό προφίλ του καθενός. Τα χρήματα, τα οποία λαμβάνει το εργαστήριο χρησιμοποιούνται για υποτροφίες των φοιτητών, αναλώσιμα και οδοιπορικά. Σήμερα μάλιστα έχουμε δημιουργήσει μια άλλη σειρά βιολειτουργικών τροφίμων όπως ψωμί του τόστ που μειώνει τη χοληστερίνη, ειδικά κριτσίνια που δεν αυξάνουν το σάκχαρο και πολλά αλλα που μπορείτε να τα βρειτε από την εταρεία Eatwalk, με την οποία το πανεπιστήμιο έχει υπογράψει συμβόλαιο συνεργασίας . Με ολα αυτά τα προιόντα προσπαθούμε να δημιουργήσουμε ένα line τοπικών βιολειτουργικών τροφίμων με ισχυρισμούς υγείας, τα οποία επιθυμούμε να καθιερώσουμε.
Σε ποιους απευθύνονται τα τρόφιμα αυτά;
Τα εκχυλίσματα της πρωτεΐνης που προέρχεται από τον ορό γάλακτος ( τυρόγαλα)αποτελούν δημοφιλή συμπληρώματα στο χώρο της αθλητικής διατροφής. Τα εκχυλίσματα αυτά αποτελούν πρωτεϊνικά συμπληρώματα υψηλής βιολογικής αξίας και ενισχύουν όχι μόνο τη σωματική απόδοση, αλλά και τον αντιοξειδωτικό μηχανισμό, ενώ βρέθηκε ότι μπορεί να έχουν ευεργετικές επιδράσεις στον χώρο του αθλητισμού, βελτιώνοντας την αθλητική απόδοση.
Επίσης, έχει πραγματοποιηθεί ένας αριθμός κλινικών μελετών με επιτυχή αποτελέσματα όσον αφορά τη συμπληρωματική χορήγηση πρωτεΐνης τυρογάλακτος στην προσπάθεια αντιμετώπισης του καρκίνου , της HIV, της ηπατίτιδας, των καρδιαγγειακών νοσημάτων, της νεφροπάθειας ατόμων με διαβήτη τύπου 2, της οστεοπόρωσης, της υπερχοληστερολαιμίας και του έλκους στο στομάχι.
Να υποθέσουμε πως δεν θα είχατε φτάσει σε αυτό το σημείο χωρίς τη συνδρομή της ερευνητικής σας ομάδας, των φοιτητών σας δηλαδή. Τα ελληνικά πανεπιστήμια πιστεύετε ότι δίνουν το έναυσμα για την ανάπτυξη ιδεών;
Θα σας φέρω ένα παράδειγμα: Οι απόφοιτοι του ΜΙΤ στις ΗΠΑ έχουν δημιουργήσει 4.000 εταιρείες σε όλο τον κόσμο με συνολικό ετήσιο κύκλο εργασιών περί τα 256 δισ. δολάρια. Η αμερικάνική Association of University Technology Managers αναφέρει ότι κατά το οικονομικό έτος 2010 η δραστηριότητα μεταφοράς τεχνολογίας των πανεπιστημίων στις ΗΠΑ οδήγησε στην εμφάνιση 658 νέων προϊόντων, στην ίδρυση 596 νέων επιχειρήσεων έντασης γνώσης, εκ των οποίων οι 435 είχαν έδρα κοντά στο Πανεπιστήμιο από όπου προήρθε η γνώση, σε κύκλο εργασιών ύψους 2.3 δισ. δολάρια από συμβάσεις εκχώρησης, στην υποβολή 12.109 αιτήσεων για διπλώματα ευρεσιτεχνίας και στην απόκτηση 3.417 πατεντών.
Τίποτα λοιπόν δεν είναι αδύνατο. Ειδικά σήμερα μέσα σε αυτή τη κρίση νομίζω ότι αν προωθήσουμε σωστά καινοτόμες ιδέες που παράγονται στα Ελληνικα πανεπιστήμια μπορούμε να βοηθήσουμε αυτό που λέγεται ανάπτυξη στην πατρίδα μας.
WHO IS WHO
Ο κ. Δημήτρης Κουρέτας γεννήθηκε στην Πάτρα το 1962 και σπούδασε Φαρμακευτική στην Πάτρα και στη συνέχεια πήρε το διδακτορικό του στη Βιοχημεία από το Χημικό Τμήμα του Α.Π.Θ. Από το 1990-1992 εργάστηκε ως ερευνητής στην Ιατρική Σχολή του Harvard στη Βοστώνη.
Σήμερα είναι Καθηγητής Φυσιολογίας-Τοξικολογίας στο τμήμα Βιοχημείας- Βιοτεχνολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και ζει στη Λάρισα. Ερευνητικά εργάζεται στον τομέα της μελέτης των μηχανισμών αλληλεπιδράσεων διατροφικών στοιχείων με τον οργανισμό σε μοριακό επίπεδο, ειδικά σε περιπτώσεις άσκησης. Έχει δημοσιεύσει πάνω από 130 άρθρα σε διεθνή έγκυρα περιοδικά.
Είναι εμπειρογνώμονας στην Ε.Ε. στην τεχνολογική πλατφόρμα «Food for life». Ηταν αναπληρωτής Πρύτανη στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας 2013-2014.
